Emekliler bu yılın ikinci zammını Temmuz’da alacak. SSK ve Bağ-Kur’luların kök aylıklarına ilk 6 aylık enflasyon oranında zam yansıtılacak.
Takvim gazetesinin haberine göre, memur emeklileri ise yüzde 10 artış ve ilk yarıdaki enflasyonun yüzde 15’i aşan kısmı üzerinden fark alacak. Ayrıca ek iyileştirme masaya yatırılacak. Bu kapsamda ele alınacak formüllerden biri refah payı olacak.
ARTIŞ NE KADAR OLACAK
Refah payı hem geçen yıl hem bu yıl uygulandı. Ocak 2023’te SSK ve Bağ-Kur’luların yüzde 15.40, memur emeklilerinin yüzde 16.48 çıkan zam oranı, refah payı ile yüzde 30’a yükseltilmişti.
Temmuz’da da SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin 19.77, memur emeklilerinin yüzde 17.55 olan zam oranı, yüzde 25’te eşitlenmişti. Bu yılın Ocak zammı ise memur emeklilerinde yüzde 49.25 çıkmış, SSK ve Bağ-Kur’luların yüzde 37.57 olan enflasyon artışına 11.68 puanlık refah payı eklenerek oranlar eşitlenmişti.
Temmuz’da da eşit zam gündeme gelecek. İlk 6 aylık enflasyon tahmini yüzde 25.52-26.24 seviyelerinde bulunuyor. İlk orana göre zam SSK ve Bağ-Kur’lularda yüzde 25.52, memur emeklilerinde yüzde 20.06 olacak. İkinci orana göre ise SSK ve Bağ-Kur’lular yüzde 26.24, memur emeklileri 20.75 zam alacak. Refah payıyla birlikte zam oranlarının eşitlenmesi bekleniyor.
İŞTE O İKİ FORMÜL
Burada iki formül ele alınacak. İlk formüle göre memur emeklilerinin artışı refah payı ile SSK ve Bağ-Kur’luların seviyesine çıkarılabilecek.
Örneğin; SSK ve Bağ-Kur’luların zam oranı yüzde 26.24 çıkarsa, memur emeklilerine de 5.49 puanlık refah payı verilebilecek. Bu durumda tüm emekliler yüzde 26.24 zam almış olacak.
İkinci formüle ise göre ise tüm emeklilere refah payı verilerek zam oranları yükseltilebilecek. Örneğin; tüm emeklilerin zam oranı yüzde 30’da eşitlenebilecek. Bu durumda eğer 6 aylık enflasyon yüzde 26.24 çıkarsa SSK ve Bağ-Kur’lulara 3.76, memur emeklilerine ise 9.25 puanlık refah payı verilmiş olacak.
NASIL UYGULANACAK
Refah payı dahil zam oranı, emeklilerin kök aylıklarına yansıtılacak. SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin kök aylıklarına eğer refah payı olmazsa ilk 6 aylık enflasyon oranı yansıtılacak.
Çıkan tutara yeni aylığın yüzde 4-5’i oranında ek ödeme ilave edilecek. İki ödemenin toplamı taban tutarın altındaysa Hazine desteğiyle (5510 Ek 19 ödemesi) taban tutara tamamlama yapılacak.
Eğer refah payı ile zam oranı yükseltilirse, bu durumda kök aylığa 6 aylık enflasyon oranı yerine refah payı eklenmiş yeni oran yansıtılacak. Örneğin; Temmuz zammı refah payıyla yüzde 30’a yükseltilirse kök aylık yüzde 30 artırılarak hesap yapılacak.
EN AZ 19.163 TL
En düşük memur emeklisi aylığı eğer Temmuz zammının oranı yüzde 20.75 olursa 14 bin 741 liradan 17 bin 800 lira seviyesine çıkacak. Bu aylık, eğer refah payı ile birlikte zam oranı yüzde 26.24’e yükseltilirse 18 bin 609 liraya, yüzde 30 yapılırsa 19 bin 163 lira seviyesine ulaşacak.
KÖK AYLIK HESABI
Örneğin; kök aylığı 9 bin lira olan bir SSK emeklisi, 360 lira (9.000 TL’nin % 4’ü) ek ödeme ve 640 lira ‘5510 Ek 19’ ödemesiyle birlikte 10 bin lira alıyor.
Bu emeklinin yeni kök aylığı eğer Temmuz zammı yüzde 26.24 olursa 11 bin 361 lira 60 kuruşa, ek ödemesi 454,46 liraya çıkacak. Bu emeklinin yeni geliri 11 bin 816 lira 6 kuruş olacak.
Eğer Temmuz zammı refah payıyla yüzde 30’a yükseltilirse, bu emeklinin kök aylığı 9 bin liradan 11 bin 700 lirayı, ek ödemesi 468 lirayı bulacak. Bu emeklinin yeni geliri 12 bin 168 lira olacak.
Öte yandan emekli olmak için gün sayanlar, doğum borçlanması nedeniyle iş hayatından uzak kalan kadınları ilgilendiren doğum borçlanması da 3 çocuğa kadar verilebiliyor.
Milliyet gazetesinden Cem Kılıç’ın haberine göre, doğum borçlanması doğumdan sonraki en fazla iki yıllık süre için yapılabilir. Her doğumda en fazla 720 günlük süre borçlanılabilir. Bu sürenin üzerinde doğum borçlanması yapılamaz.
Kadın sigortalılar üç doğuma kadar borçlanma yapabilirler. Bu hak daha önce iki doğumla sınırlıydı. 2014 yılında yapılan değişikliğin sonrasında hem bütün kadın sigortalılara doğum borçlanması yapma hakkı tanındı, hem de doğum borçlanması hakkı üçe çıkarıldı. Bu sayede, üç doğumu borçlanma hakkına sahip kadın sigortalının 2 bin 160 gün borçlanma hakkı oldu
